De Klimaatcrisis

Natuurlijke cycli en/of veroorzaakt door de mens?

Al in de jaren 80 van de vorige eeuw was ik bezig met de klimaatveranderingen. Tegenwoordig merk ik steeds meer polarisatie rond dit onderwerp; volgens de één is er niets aan de hand en hebben we te maken met natuurlijke cycli waar niemand invloed op heeft, volgens de ander is er sprake van door de mens veroorzaakte klimaatveranderingen.
In dit artikel ga ik onderzoeken hoe dit zit; er zijn meerdere mogelijkheden:

1. Er is sprake van natuurlijke cycli
2. De verandering komen door menselijke activiteit, maar zijn minimaal
3. De verandering komen door menselijke activiteit en zijn ernstig
4. Een combinatie van enkele bovenstaande mogelijkheden

Fosiele brandstoffen - Steenkool
Een groot deel van de klimaatveranderingen zouden komen door het verbranden van fosiele brandstoffen. Zo is de huidige steenkoolvoorraad ontstaan uit plantenresten gedurende een periode van 360 t/m 286 miljoen jaar geleden. Er waren in die tijd voornamelijk moerasbossen op de aarde waarin in één periode tientallen meters dikke plantenresten ontstonden. Hierover kwam vaak weer wat steen of zand, waarna hetzelfde proces zich weer herhaalde.
In het steen tussen de steenkolen heeft men wel fosiele afdrukken van deze plantenresten gevonden. Gedurende miljoenen jaren ontstonden zo vele lagen met plantenresten gescheiden door lagen steen en zand met een totale dikte van zo'n 3000 tot 4000 meter. Onder de druk werden deze lagen minder dik doordat alle vocht eruit geperst werd, zo ontstond in eerste instantie turf, dat door de constante druk weer veranderde in steenkool. Steenkool bestaat dus uit samengeperste plantenresten die in de periode van 360 t/m 286 miljoen jaar geleden op aarde groeiden; een periode van totaal zo'n 54 miljoen jaar. Gedurende deze 54 miljoen jaar hebben deze planten kool­stof­diox­ide (^CO2) uit de atmosfeer opgenomen, wat samen met de planten in het steenkool is opgenomen. Normaal gesproken wordt de koolstofdioxide wanneer de plant sterft weer in circulatie gebracht met het vergaan van de plant, doch in de moerassen werd alles ingesloten; de planten konden niet vergaan maar werden onder druk omgevormd naar turf en later steenkool.
 (Bronnen: Hayhoe Blz.49,  Mommers Blz.39-42,  Morris Blz.8-9,  Vellinga Blz.11-13,  Digibron.nl,  GeologievanNederland.nl  en  Wikipedia).


Fosiele brandstoffen - Aardolie & gas
Aardolie en aardgas zijn miljoenen jaren geleden ontstaan op een zuurstofarme zeebodem. Op deze zuurstofarme zeebodem verzamelde zich afgestorven planten en dieren die een laag kerogeen vormden. In de loop der tijd werd deze laag bedolven onder andere bezinksels en onder de hogere druk liep de temperatuur op waardoor het kerogeen omgezet werd in aardolie. Op plaatsen waar de druk en temperatuur nog verder opliep kon de substantie omgezet worden in aardgas.
Plankton vormt een belangrijk deel van deze laag afgestorven planten en dieren; plankton is een verzamelnaam voor micro-organismen die zich passief door het water laten meevoeren. Zowel bacteriën als algen en kleine kwallen behoren tot het plankton  (Zie Wikipedia). De oudste aardolie afzettingen zouden zo'n 3.2 miljard(!) jaar oud kunnen zijn  (zie NemoKennislink.nl).
De meeste van de huidige olievelden dateren uit een periode van zo'n 60 tot 300 miljoen jaar geleden. De aardolie in en rond Nederland is echter tussen de 60 en 120 miljoen jaar geleden ontstaan gedurende een periode van zo'n 60 miljoen jaar. Gedurende minstens 60 miljoen jaar hebben plankton en micro organismen o.a. kool­stof­diox­ide (^CO2) onttrokken en opgeslagen in de zeebodem...
 (zie Vellinga Blz.11-13,  GeologievanNederland.nl,  TU Delft.nl  en Wikipedia).


Menselijke activiteit
Bomen en planten nemen kool­stof­diox­ide (^CO2) uit de atmosfeer op en zetten deze om in koolstof en zuurstof. De koolstof vormt een van de belangrijkste bouwstoffen voor de planten en bomen. De zuurstof word door de bomen en planten weer afgegeven aan de atmosfeer. Wanneer je nu dus plantresten die gedurende miljoenen jaren kool­stof­diox­ide (^CO2) uit de atmosfeer onttrokken hebben binnen enkele decennia verbrand en weer terugbrengt in de atmosfeer, krijg je dus door deze menselijke activiteit een hogere concentratie kool­stof­diox­ide (^CO2) in de atmosfeer. Hierover is weinig discussie mogelijk en is iedereen het dan ook wel eens; er is een brede wetenschappelijke concensus dat het gehalte van kool­stof­diox­ide (^CO2) door menselijke activiteit in de atmosfeer verhoogd is. Ook natuurlijke processen zoals bosbranden en vertraagde plantengroei door El Niño hebben invloed op het gehalte van kool­stof­diox­ide (^CO2) in de atmosfeer. De kool­stof­diox­ide (^CO2) in de atmosfeer vormt een deken die de warmte tegenhoud, het broeikas effect. Kool­stof­diox­ide (^CO2) is een van de belangrijkste broeikasgassen. Kool­stof­diox­ide (^CO2) maakt juist vanwege het broeikas effect het leven op aarde mogelijk, zonder dit broeikaseffect zou het op aarde gemiddeld -18°C zijn in plaats van gemiddeld +15°C
(Bronnen: Geurts & van Dorland Blz.13-14,  Hayhoe Blz.47-48,  Lomborg Blz.17-18,  Mommers Blz.34-36,  Vellinga Blz.60-62,  Verheggen Blz.30, 33-34).
Planten en bomen gebruiken het om te groeien en groeien hier zelfs sneller op. Dat betekent helaas niet dat er door de versnelde planten- en boomgroei ook meer kool­stof­diox­ide (^CO2) aan de atmosfeer onttrokken word, aangezien de bomen door de versnelde groei ook eerder sterven. Gewassen waarmee we ons voeden (tarwe, rijst) groeien ook sneller, doch de voedingswaarde en het proteïnegehalte neemt hierdoor af.  (zie Hayhoe Blz.95,  Mommers Blz.46,  Vellinga Blz.78-79,  Verheggen Blz.50,  NewScientist.nl  en  Ted Talk - Kristi Ebi).
Het kool­stof­diox­ide (^CO2) gehalte in de atmosfeer wordt door het verbranden van fosiele plantenresten die gedurende minstens 50 miljoen jaren kool­stof­diox­ide (^CO2) aan de atmosfeer onttrokken hebben de laatste 100 jaar in snel tempo flink verhoogd. In meer dan 97% van de gepubliceerde wetenschappelijke onderzoeken komt men tot de conclussie dat er een duidelijk verband is tussen de huidige klimaatverandering en menselijke activiteiten zoals het verbranden van fosiele brandstoffen. Onderzoek naar de isotopen van de kool­stof­diox­ide (^CO2) in de atmosfeer laat zien dat deze afkomstig is van plantenresten; fossiele plantenresten met het kenmerkende 14C isotoop.
Het is evident dat wanneer je organisische restanten die gedurende minstens 50 miljoen jaar lang kool­stof­diox­ide (^CO2) uit de atmosfeer gehaald hebben in een periode van nog geen 100 jaar weer in de atmosfeer brengt door deze te verbranden als brandstof, deze menselijke activiteit verantwoordelijk is voor de toename van kool­stof­diox­ide (^CO2) in de atmosfeer!
 (Bronnen: Hayhoe Blz.49-50,  Comhaire Blz.14-15,  Hooijkaas Blz.181-185,  Verheggen Blz.9, 21-23, 47-49,  CBS.nl,  EBN.nl,  Researchgate.net,  Scientas.nl,  WiseNederland.nl  en  WUR.nl).


Natuurlijke ritmes
Dat het klimaat op onze planeet onderhevig is aan schom­me­lin­gen met ijstijden en warmere periodes is een natuurlijk gegeven. De vraag rijst of er naast de toename van het broeikas effect door mensenlijke activiteiten ook sprake zou kunnen zijn van natuurlijke cycli die verantwoordelijk zijn voor de opwarming van de Aarde of dat er natuurlijke cycli zijn die de opwarming weer tegengaan, bijvoorbeeld door een naderende ijstijd. Analyse van de klimaatgeschiedenis die o.a. door de baan van de aarde om de zon bepaald wordt en dus te berekenen is, laat zien dat een volgende ijstijd pas over zo'n 15000 jaar verwacht wordt. De laatste ijstijd eindigde zo'n 12000 jaar geleden, dus we zitten nu in een redelijk stabiele periode tussen twee ijstijden in; een interglaciaal tijdperk genaamd het Holoceen.
Door ingesloten luchtbellen in het ijs te onderzoeken kreeg men een indruk van het kool­stof­diox­ide (^CO2) gehalte in de atmosfeer van de afgelopen 800.000 jaar, waaruit het komen en gaan van vele ijstijdperiodes af te lezen was, waaronder de laatste paar ijsstijden. Vlak voor de industriële revolutie volgde dit schema van het dalen en stijgen van het kool­stof­diox­ide (^CO2) gehalte in de atmosfeer helemaal het patroon van de afgelopen 800.000 jaar. Vanuit dit natuurlijke patroon kan men de verwachting extrapoleren dat we de komende eeuwen een redelijk stabiel klimaat zouden kunnen verwachten, waarna het klimaat geleidelijk aan weer koeler zou gaan worden.
Ik vondt wel aanwijzingen dat de activiteit van de zon in het begin van de 20ste eeuw enige invloed kan hebben gehad op de opwarming van onze planeet in combinatie met een afname van het aantal vulkaanuitbarstingen (die hebben een verkoelend effect - KNMI.nl). Deze zonneactiviteit is daarna constant gebleven terwijl er vanaf de jaren 60 meer vulkaanactiviteit was, waardoor de snellere opwarming in de tweede helft van de 20ste eeuw niet te verklaren is door de activiteit van de zon. Ik heb dus geen aanwijzingen kunnen vinden dat de aarde momenteel zou opwarmen of afkoelen ten gevolge van natuurlijke cycli zoals ijstijden, zonnevlammen/vlekken cycli, enz..
 (Bronnen: Geurts & van Dorland Blz.14-15, 20-21,  Gordon Blz.34, 252,  Hayhoe Blz.50-54,  Vellinga Blz.16-17, 46-48, 55-58, 62,  Verheggen Blz.44-45,  Klimaatveranda.nl ijstijd,  Klimaatveranda.nl zon,  KNMI.nl ijstijd,  KNMI.nl zon,  Scientias.nl,  Weerplaza.nl  en Wikipedia).


Wordt het warmer?
De natuurkundige Richard Muller stond zeer sceptisch tegenover de meetresultaten die zouden laten zien dat het klimaat opwarmde. Hij besloot de resultaten van o.a. HadCRUT, GISTEMP, NOAA en JMA te negeren, want die zouden onbetrouwbaar zijn, de resultaten uit verleden waren naar beneden bijgesteld en hedendaagse meting naar boven. Al dat corrigeren en bijstellen van de gegevens maakte het eindresultaat onbetrouwbaar! Muller besloot in 2010 daarom zelf weten­schap­pe­lijk onderzoek te doen. Het onderzoek werd o.a. gefinancierd door klimaat­ver­an­de­rings­scep­tici zoals de gebroeders Koch. Vele klimaatveranderingssceptici waren enthousiast over dit onderzoek, totdat de resultaten bekend werden. De resultaten bleken overeen te komen met de resultaten van de andere hierboven genoemde onderzoeken en zijn in te zien op Berkeley­Earth.org. Het wordt inderdaad langzaamaan steeds warmer.
In het verleden is de aarde wel warmer geweest, er zijn bijvoorbeeld sporen van tropische wouden gevonden die 50 miljoen jaar geleden de Zuidpool groen kleurden, waardoor er nu ook daar aardolie en steenkool te vinden zou zijn. Op Spitsbergen bij de Noordpool zijn sporen van tropische bossen gevonden die daar zo'n 400 miljoen jaar groeiden en Groenland was zo'n 40.000 jaar geleden ook echt groen en geheel vrij van ijs.
Waarom zouden we ons druk maken om deze tempera­tuurs­ver­an­der­ingen? Voor de natuur zal het inderdaad geen grote problemen opleveren. De bomen en planten zullen gewoon door blijven groeien en ook het dierenleven zal zich aan de veranderende omstandigheden aanpassen. Met het warmer wordende klimaat zien we dat er steeds meer ijs smelt op Groenland en de polen. We zien tevens dat de permafrost in Siberië aan het ontdooien is waardoor in dorpen en steden die op de permafrost gebouwd zijn, de gebouwen verzakken door de zachtere, ontdooide ondergrond. Wanneer landijs smelt zal dat de zeespiegel doen stijgen, het landijs op Groenland alleen al kan de zeespiegel meters doen stijgen. Het drijvende ijs rond de noordpool zal minder effect hebben.
Dat is te vergelijken met wanneer je een ijsklontje in een glas met water doet. Wanneer het ijs in het glas water smelt, zal de waterspiegel niet omhoog komen. Wanneer je een extra klontje ijs in het glas water doet, komt de waterspiegel wel omhoog. Dat is hoe smeltend landijs de zeespiegel wel zal doen stijgen en smeltend ijs dat op zee drijft niet.
De schattingen lopen uiteen hoeveel de zeespiegel zou kunnen stijgen wanneer het landijs van Groenland zou smelten; volgens de één zo'n twee meter, anderen denken zelfs zes á zeven meter.
De zeespiegel stijgt niet alleen vanwege het smelten van landijs, maar ook omdat het warmer wordt; water zet uit wanneer het warmer wordt. De temperatuurstijging van de oceanen was in de afgelopen 25 jaar bijna drie keer zoveel als gedurende de 25 jaar daarvoor, zowel in de bovenste lagen tot 700 meter diep, als in de diepere lagen tot zo'n 2000 meter diep.
De zeeën en oceanen zijn heden gemiddeld zo'n 3700 meter diep, wanneer al het landijs zou smelten dan neemt het water in de oceanen met minder dan 2% toe, dat valt wel mee dus, slechts een stijging van ongeveer 60 meter... oeps!   Doch zo'n vaart zal het niet lopen, men verwacht een zeespiegelstijging van ongeveer 12 cm tot 2050  (zie Lomborg Blz.61),  danwel tussen de 43 en 59 cm tot 2100  (zie Kuipers Munneke & v.Calmthout Blz.214)
 (Zie: Boudry Blz.22-27,  Comhaire Blz.18,  Eisenstein Blz.79-82,  Kuipers Munneke & v.Calmthout Blz.14, 20, 24, 203-214,  Gordon Blz.37-38,  Hayhoe Blz.54-55,  Hooijkaas Blz.193-197,  Lomborg Blz.17-20, 60-63,  Mommers Blz.49-51, 55-56,  Vellinga Blz.44-46, 73-74, 97-99,  Verheggen Blz.58-59, 71-72, 74, 77,  BerkeleyEarth.org,  deCorrespondent.nl,  Klimaatveranda.nl - Muller,  Klimaatveranda.nl - co2,  NASA - zuidpool,  NationalGeographic.nl Groenland,  NationalGeographic.nl Permafrost,  NOAA.gov,  NPO3.nl permafrost,  NU.nl Noordpool tropisch,  NU.nl zeespiegelstijging,  OneWorld.nl Permafrost,  RTLnieuws.nl Groenland,  ScienceGuide.nl Zuidpool tropisch,  Scienias.nl Groenland,  UU.nl Groenland,  UU.nl Zuidpool tropsich,  Weer.nl Groenland,  weeronline.nl - records  en  WUR.nl Groenland).


Wetenschappelijke onzekerheid
Een strategie die we ook al bij de tabaksindustrie zagen zien we terug bij de fossiele energie industrie, die o.a. denktank organisaties financieren die een stroom aan gegevens met wetenschappelijke onzekerheden rond klimaatverandering de wereld in helpen, terwijl de industrie zelf heel goed weet dat het gebruik van fossiele energie bijdraagt aan klimaatverandering. Shell en Exxon Mobile wisten uit eigen onderzoek al in de jaren 60 dat het verbranden van fosiele brandstoffen een serieuze, destratueze invloed op klimaatverandering kon hebben, doch bagataliseerde dat naar buiten toe. (ExxonMobil zie: Geenstijl.nl,  Limburger.nl,  Researchgate.net,  Science.org,  Shell, zie: deCorrespondent.nl,  FtM.nl,  NOS.nl,  VPRO.nl)
De parallelen met de tabaksindustrie zijn frappant.
Tot op heden zijn grote oliebedrijven zoals Shell bezig zogenaamde wetenschappelijke onzekerheden rond klimaatverandering te vespreiden terwijl uit hun eigen onderzoek bleek dat de klimaatverandering destratreus zouden kunnen zijn. Rechtse politici zoals Donald Trump gaan hiermee aan de haal om de status quo te handhaven en de fosiele brandstofindustrie te promoten. Hoewel de Lacota van Standing Rock de juridische procedures tegen de aanleg van de Dakota Access pijplijn gewonnen hadden, keurde Trump de aanleg van de pijplijn goed, daarmee de wet en de wetenschap aan de kant schuivende  (zie Standing-Rock.nl).
Het grote geld financiert en stimuleerd alle wetenschappelijke onzekerheid rond klimaat­ver­an­der­ing en hoewel er een duidelijke wetenschappelijke conscensus is dat de mens verantwoordelijk is voor de huidige klimaatverandering, blijkt deze strategie te werken en zie je dit in allerlei samenzweringstheoriën terugkomen. Het grote olie-geld heeft geleerd van de tabaks­industrie, alleen is het nu niet de gezondheid van de rokende mens die op het spel staat maar van onze hele samenleving... Hoewel de olie industrie sceptische wetenschappers financierde worden natuurlijk niet alle sceptici gefinancierd door de olie industrie.
Dat zag ik op website's zoals climategate.nl,  Klimaatfeiten.nl en klimaatgek.nl die ontkennen dat er een klimaatcrisis is. Op deze website's vinden we wetenschappelijk klinkende artikeltjes die laten zien dat er niets aan de hand is, doch wanneer je de aldaar genoemde bronnen nagaat (zoals ik dat altijd doe) blijft er van de beweringen in de betreffende artikeltjes maar weinig over; de genoemde bronnen ondersteunen de inhoudt van de artikelen op die websites niet  (zie bijv. climategate.nl zuidpool en NASA zuidpool).
Climategate (van clintel) brengt geen climategate aan het licht maar is zelf een climategate.
Men gaat ook wel aan de haal met een gletsjer die juist groter is geworden ipv kleiner en denkt dan daarmee aangetoont te hebben dat berichten over smeltende gletsjers onzin zijn, terwijl slechts 10% van de gletsjers groter worden en 90% wegsmelt  (zie Nemokennislink.nl,  Scientias.nl,  SkepticalScience.com).
Dit soort websites spreken van een soort samenzwering; de meetresultaten uit het verleden zouden zijn gemanipuleert om de gemiddelde temperatuur omlaag te brengen en de huidige meetresultaten zouden zijn opgewaardeerd zodat het nu warmer zou lijken (zie Klimaatfeiten.nl).
Een handige manier om wetenschappelijke gegevens die je niet uitkomen terzijde te schuiven. We zagen in de paragraaf hierboven al dat de scepticus Richard Muller hetzelfde deed en besloot zelf onderzoek te doen. De uitkomsten van zijn onderzoek bevestigden echter de andere onderzoeken die hij terzijde had schoven, zodat zijn onderzoek nu ook terzijde wordt geschoven door andere sceptici om dezelfde redenen. Zouden de elfstedentochten van 26 jaar geleden een hoax zijn? Het klimaat is het gemiddelde weer over een periode van minstens 30 jaar; van 1900 t/m 1950 waren er 10 elf­ste­den­tochten, van 1950 t/m 2000 waren er 6 elf­ste­den­tochten en van 2000 t/m heden waren er geen elf­ste­den­tochten. Men hoopt dat er misschien nog een elf­ste­den­tocht voor 2050 zal zijn, hoewel de kans erg klein is... (zie Elfstedensite.nl,  KNMI.nl  en Wikipedia).
Natuurlijk zie ik ook dat er tussen het onderzoek naar klimaatverandering ook onderzoeken zitten van slechte kwaliteit. Sommige klimaat-alarmisten kunnen behoorlijk overdrijven om een punt te maken. Dan haalt men bijvoorbeeld een onderzoek aan dat zou laten zien dat een ijsberen populatie in een bepaald gebied afgenomen was, terwijl dat bij nalezen van dat onderzoek niets met klimaatverandering te maken had en dat genegeerd werdt dat dat onderzoek vermelde dat de ijsberenpopulaties in andere gebieden juist toegenomen waren. Ik kwam iets vergelijkbaars tegen met pinguïn popu­la­ties op de zuidpool; een goed bestudeerde pinguïn kolonie werd kleiner, terwijl andere kolonies groeide. Hoewel dit niets met klimaatverandering te maken had, bracht men de slinkende pinguïn kolonie en de kleiner wordende ijsberengoep als voorbeeld voor de destrateuze gevolgen van kli­maat­ver­an­dering  (zie Lomborg Blz.12-13 & 65,  National Geographic,  Time Magazine).
Wat ik ook tegenkwam was dat er door de klimaatverandering meer orkanen e.d. zouden zijn, wat klimaat-veranderings-sceptici dan ontkrachten met statistieken waaruit blijkt dat dit niet het geval is. En dat klopt dan ook, we hebben niet méér orkanen, maar de orkanen die we hebben zijn veel zwaarder, veel vernietigender!  (zie Hayhoe Blz.56-57).
Doch het selectief citeren van onderzoeken en onderzoeken van slechte kwaliteit doen niets af aan de onderzoeken van hoge kwaliteit omtrent klimaatverandering; één punt uit een slecht onderzoek naar voren brengen en dan denken dat je daarmee de rest van de onderzoeken, ook die van hoge kwaliteit, opzij kan schuiven is te kort door de bocht.
Onderzoeken gedaan door olie­maatschappijen zelf zoals Shell en Exxon Mobile concludeerden dat er wel degelijk een ernstige klimaatverandering gaande is, conclussies die deze olie­maatschappijen later trachte te ontzenuwen door onderzoeken van klimaat-veranderings-sceptici te financieren  (zie FtM.nl Bottcher,  FtM.nl clintel,  Geenstijl.nl,  kro-ncrv.nl  en  nos.nl).
Het lijkt mij te ver gaan te denken dat de olie­maatschappijen juist klimaat-veranderings-sceptici financierde als afleiding om het te doen lijken alsof ze stiekum denken dat er een klimaat­ver­ander­ing is, wat dan eigenlijk een hoax zou zijn die gemaskeert wordt met een hoax door klimaatsceptici te financieren, ofzo. Volgt u het nog?
Het is het grote geld dat er belang bij heeft de huidige klimaat verandering minder erg te doen lijken, men wil dit nuanceren, huidige investering veilig stellen. Uit een onderzoek van Follow the Money blijkt dat het grote geld (bedrijven) veelal een te rooskleurig beeld geven van hun uitstoot en dat deze gegevens bovendien niet op meetgegevens gebaseerd zijn maar op veel te rooskleurig gestelde berekeningen (zie FtM.nl)
Het grote geld wil de klimaatverandering nuanceren, minder ernstig doen lijken, statistieken rooskleuriger voorstellen, drastische akties minder drastisch maken, relativeren, wetenschappelijke onzekerheid en besluiteloosheid zaaien...
 (Bronnen: Boudry Blz.28-30,  Gordon Blz.37,  Hayhoe Blz.56-59,  Lomborg Blz.12-13, 54-58, 65,  Mommers Blz.41-47,  Vellinga Blz.41-44,  Verheggen Blz.13-17, 26-27,  deMorgen.be,  Klimaatveranda.nl en Klimaatveranda.nl,  Skeptical­Science.com,  VPRO.nl)


De klimaathoax
We komen hier en daar de gedachte tegen dat het concept van destrateuze klimaatveranderingen niet meer dan een hoax zouden zijn om de mensheid te knechten en allerlei beperkingen op te leggen. Helaas bestaat de klimaathoax eruit dat er wel degelijk destrateuze klimaatveranderingen zijn maar dat de groeiende massa zich laat geruststellen dat het maar een hoax is en zo'n vaart niet loopt, en mensen dus gewoon maar op de gebruikelijke manier doorgaan; business as usual, en zich als makke schapen naar de destrateuze afgrond laten leiden. We zien wilde ontvolkings theorieën rond vaccins e.d., maar dat is helemaal niet nodig om de bevolking te doen krimpen, laat de klimaatverandering maar gewoon z'n gang gaan, dat zal veel effectiever blijken! Laat je auto niet afpakken! Nog meer wegen en snelwegen aanleggen! We moeten minstens tweemaal per jaar met het vliegtuig wat van de wereld kunnen zien! Weg met hoogbouw en iedereen in een rijtjeshuis met een flinke tuin! Iedereen weet toch dat de Aarde plat is en met de toenemende druk van de toenemende bevolking platter en dus groter wordt! Wees maar gerust, slaap zacht!

Maar goed, in de hierboven aangehaalde boeken kwam ik zeker kritische geluiden tegen, o.a. rond gletsjers, de ijsberen populatie en de pinguïn populatie. Afname bleek vaak niet klimaat-gerelateerd te zijn en toename in andere gebieden werd genegeerd. Doch alle door mij geraadpleegde boeken waren het er in ieder geval wel over eens dat er sprake is van een door mensen veroorzaakte klimaatverandering met ernstige gevolgen, slechts één auteur meent dat de rol van de mens enigszins te relativeren is (Dhr. Hooijkaas, geen klimaatwetenschapper, jarenlang voor Shell gewerkt en later ook voor andere oliemaatschappijen. Boek uitgegeven in eigen beheer). Ook heb ik gekeken naar door de overheid gesponsorde jour­na­lis­tiek (NOS e.d.) en onafhankelijke journalistiek (deCorrespondent.nl en FtM.nl). Ook bij de onafhankelijke media lees ik in artikelen en de commentaren bij de artikelen dat men het er over eens is dat de klimaat­ver­an­dering door mensen veroorzaakt wordt en ernstig is.
Over het aanpakken van de klimaat­ver­an­dering lopen de meningen verder uiteen.
(Zie Boudry Blz.22-27,  Comhaire Blz.42,  Eisenstein Blz.69, 79-82, 101,  Geurts & van Dorland Blz.22,  Gordon Blz.37-38, 142, 253,  Hayhoe Blz.54-55,  Hooijkaas Blz.181-185,  Kuipers Munneke & v.Calmthout Blz.7-9,  Lomborg Blz.15-16,  Mommers Blz.38-45,  Vellinga Blz.146-149,  Verheggen Blz.20-23)


Conclusie
De klimaatveranderingen worden veroorzaakt door de mens en zijn ernstig. Er moeten dus zeker maatregelen genomen worden om de klimaatcrisis aan te pakken. Of politici daarin goede keuzes maken is nog maar de vraag, doch dat vraagt weer een heel nieuw onderzoek en nieuw artikel...
Ik kan het boek "Klimaat" van Charles Eisenstein aanbevelen, waarin een nuchtere spirituele, meer holistische kijk op de problematiek geschetst wordt.

Martin Roek

Terug